بسمه تعالی
برنامه ترویجی مدرسه در مزرعه((ffs روستای عزیزک
مربوط به پروژه مدیریت جامع آب و خاک البرز
جلسه نهم 29/3/1387
مدرسه در مزرعه روستای عزیزک با حضور کارشناسان ناظر ، مهندس طبری کارشناس آفات و مهندس رستمی یکی از کارشناسان بیماریها در آیش طلنار این روستا برگزار گردید.
شروع این کلاس همزمان با نصب تله های فرمونی توسط کارشناسان ناظر در این آیش بود که فرصت مناسبی را برای آغاز بحث با کشاورزان در باره راههای مبارزه با آفت ساقه خوار برنج ایجاد کرد.
یکی از آفات مهم برنج ، کرم ساقه خوار برنج است که در صورت بالا بودن تراکم آفت ، خسارت قابل توجـــهی به محصول برنج وارد می نماید. لارو این آفت اگر به بافت داخلی ساقه برنج وارد شود، با تغذیه از بافتهای ساقه
موجب خشکیدگی در جوانه مرکزی و بدنبال ان از بین رفتن گیاه می شود.
تاکنون روشهای متنوعی برای مبارزه با این آفت انجام گردیـــده است. مـــعـــدوم نمودن ساقه های آلوده، مبارزه شیـمـیایی با سموم حشره کش( دیـازینون ، پـــادان ،ریجنت، آندوسـولفان، فنیتریــتیون و...) ، رهاســازی زنـبور پارازیت تریکـــــوگراما برای از بین بردن تخم های ساقه خوار ، تله های نوری و فانوسی برای به دام انداخــتن پروانه های ساقه خوار برنج ،اجرای مدیریت تلفیقی در شالیزارو...
یکی از روشهای نسبتا جدید و ساده برای کنترل این آفت استفاده از تله های فرمونی برای جذب پروانه های نر ساقه خوار است .
عصاره ء این فرمون از موادی استخراج شده است که با ایجاد بوی پروانه ء آماده به جفت گیری در فضای شالیزار ، نر ها را به طرف خود جذب نموده و انها را در داخل این اتاقک و مایع پوششی چسبنده درون آن به دام می اندازد.
طرح آزمایشی استفاده از فرمون ها در مزارع شالیزاری می تواند ضمن حفظ محیط زیست طبیعی و کاهش سموم ، کارایی مناسبی جهت مبارزه با پروانه های ساقه خوار ایفا نماید.
تله هارا بصورت ضربدری و به فواصل 50 متری از هم در دو سوی جادهء بین اراضی نصب کردند.
در بازدید از تله های فرمونی که در روز گذشته نصب گردیده اند ، دو عدد پروانه نر ساقه خوار و یک پروانه نارنگا و یک پارازیت مزرعه ای در مایع چسبنده به دام افتادند.
با توجه به بررسی های بعمل آمده نشا های دیر نشا در نسل اول خسارت قابل توجهی ندارند ولی زود نشا ها بدون شک مورد هجوم این افت قرار می گیرند.، اما با توجه به اینکه نود درصد ارقام کشت شده در این آیش طارم است
و تقریبا بصورت هم نشا کشت شده اند پس نصب تله های فرمونی برای از بین بردن پروانه های نسل اول می تواند موثر باشد.
آقای مهندس طبری عمر مفید و استاندارد این تله ها را 2 ماه ذکر کردند ، که اگر این تله ها کارایی خود را حفظ نمایند می توانند خسارت ساقه خوار را در نسل های دوم که گیاه به فاز زایشی وارد می شود نیز کاهش دهند.
یکی از موارد مبارزه با آفت ساقه خوار جمع آوری زنبورهای پارازیت از طبیعت و تکثیر آن به طریقه آزمایشگاهی و رها سازی آن در مزارع می باشد .
در این شهرستان زنبور های تریکوگراما ، به این روش تکثیر می گردند .
کیفیت مطلوب و خلوص تله های فرمونی می تواند مانع جذب حشرات مفید گردد.
یکی از حشراتی که در آینده امکان مبارزه بیولوژیکی با ساقه خوار را به ما می دهد . نوعی از زنبور های خانواده بال توری ها است که به وفور در مزارع برنج یافت می شود.
این حشرات در مراکز تحقیقاتی و بین اللملی در حال بررسی و برآورد میزان اثر بخشی آن می باشد.
مهندس رستمی با جمع آوری نمونه هایی از بیماریهای مزرعه ای منجمله شیت بلایت ( پوسیدگی غلاف) ، ژیبرلا ،
بلاست و... به سوالات کشاورزان در باره نحوه مبارزه با بلاست توضیحاتی ارایه کردند.
رحیم یحیی نژاد کشاورز روستای عزیزک که در باره زمان مناسب مبارزه با بلاست برنج سوال کردند.
مهندس رستمی در بازدید از مزارع وبررسی شدت آلودگی برگی و همچنین گذشتن از زمان اسپور پراکنی قارچ ، و افزایش توان گیاه در ورود به مرحله زایشی سمپاشی برگی را در اکثر مزارع با این شدت توصیه نکردند.
اما ایشان با توجه به آلودگی مزارع ، انجام سمپاشی در زمان خوشه دهی را و در زمانی که 20 درصد خوشه ها بالا آمده اند توصیه نمودند.
با توجه به شرایط اب و هوایی و شیوع گسترده این بیماری ،کشاورزان نباید بدلیل شرایط کمبود آب ، تمرکز خود را در مبارزه با ان از دست دهند.
مقرر شد که با توزیع اطلاعیه ای در باره لزوم سمپاشی در مرحله خوشه دهی، اطلاع رسانی مناسب صورت پذیرد.
برخی از کشاورزان از مقاومت ارقام پرمحصول نسبت به این بیماری سوال کردند ، که مهندس طبری در پاسخ گفتند که اصولا ارقام پرمحصول به آفات و بیماریها مقاومند . البته فجر و هیبرید چنین ویژگی را تا اندازه ای ندارند. اما توصیه نمودند که بازدید مکرر از مزرعه صورت گیرد در ضمن سمپاشی در مرحله خوشه دهی.
آقای شیخی از مهندس رستمی در باره بهترین سم توصیه شده در مرحله خوشه سوال کردند.
ایشان سموم وین و بیم را مناسب دانستند.زیرا سیستمیک هستند و خاصیت جذبی بالاتری دارند اما هینوزان را بدلیل
نداشتن چنین ویژگی هایی مناسب مبارزه در مرحله برگی دانستند.
برخی از کشاورزان سم فولیکور را مناسب دانستند اما در برخی از شرایط . اما سم تیلت به هیچ عنوان روی بلاست موثر نیست. تیلت سم مناسب برای مبارزه با بیماری سوختگس غلاف برنج یا شیت بلایت است.
یکبار سمپاشی تا بیست روز گیاه را حفظ می کند.
البته سمپاش خوب.سمپاشی نباید رو به باد انجام گیرد و باید تا اندازه ای گیاه شسته شود.
دست را نباید بالا آورد تا سمپاشی تبدیل به مه پاشی گردد.
البته مهندس رستمی از سیستم پیش آگاهی بلاست در آینده ای نزدیک با استفاده از تکنیک های مناسب خبر داد که امیدواریم راهگشای مشکلات ناشی از عدم سمپاشی بموقع ، علیه بلاست گردد.
مهندس طبری اختلاط سموم مانند دیازینون و بیم را جایز ندانستند . همچنین در مواقعی دز های بالای سم بیم می تواند گیاهسوزی ایجاد نماید.
ایشان مزرعه ای را مثال زدند که کشاورز با مخلوط نمودن حشره کش سومیترین و بیم و سمپاشی آن ، مزرعه اش دچار گیاه سوزی شدید شده است.
در هر حال زمان نشا کاری بسیار مهم است.
کشاورزان باید بعد از 45 تا 50 روز مواظب بلاست خوشه باشند
تهیه و تنظیم :
مهندس محمد هادی قدمی
این مطلب بصورت مصور در سایت اینتر نتی برنج کشورانتشار یافته است.
استرس گرمایی یکی از مشکلات عدیده ای است که دامداران خصوصاً، دامدارانی که در مناطق گرمسیر حضور دارند با آن مواجه هستند.
بطور معمول زمانی که دمای هوا رو به افزایش می باشد بدن گاوها در طول مدت 2 تا 7 هفته خود را با شرایط مطابقت داده و در این هنگام تبخیر از سطح بدن مکانیسم اصلی دفاع در برابر این گرما و افزایش دما می باشد. این تبخیر می تواند بوسیله انسان با ایجاد دوش هایی در محل شیردوشی و یا بوسیله فیزیولوژی طبیعی بدن حیوان از طریق افزایش تعداد تنفس و یا افزایش میزان فعالیت غدد عرق ایجاد شود. زمانی که دمای هوا بطور ناگهانی و یا بیشتر از سطح تحمل بدن حیوان بالا می رود، هموستازی بدن تعادل خود را از دست داده و کاهش اشتها و تولید و کاهش تولید مثل و حتی مرگ را به همراه دارد.
برای کنترل این معضل و به حداقل رساندن آن روش های مختلفی موجود می باشد که در دو بخش کنترل استرس گرمایی که باعث کاهش تولید شیر می شود و کنترل استرس گرمایی که باعث کاهش تولید مثل می شود بحث خواهد شد:
1- روش های کنترل استرس گرمایی برای بهبود تولید شیر و مبارزه با کاهش آن:
از نکات ابتدایی و اصلی مبارزه با استرس گرمایی این است که دامدار بتواند و خصوصیات رفتاری دام های خود را در مواجهه با استرس گرمایی تشخیص داده و به موقع نسبت به کنترل آن اقدام کند، اعمالی مثل بی حالی و سستی و فرار از آفتاب و خوابیدن بیش از حد در ابتدای امر به دامدار کمک خواهد کرد؛ همچنین در چنین شرایطی دامدار باید نسبت به تغذیه دام های خود دقت کافی مبذول کند تا با تغذیه نادرست و بیش از حد و افزایش متابولیسم بدن، حیوان در گرمای زیاد خسارت جبران ناپذیر به خود وارد نکند. در دسترس بودن آب مناسب از دیگر عوامل مفید می باشد. در مورد دانستن وضعیت گاو که عنوان شد بوسیله دامدار باید مد نظر قرار گیرد، تفاوت نژاد بین گاوها بسیار مهم می باشد، چرا که در بعضی نژادها به علت تفاوت در میزان متابولیسم بدن و میزان آب و غذای موردنیاز و میزان عرق و لایه بندی و رنگ آنها، نسبت به ن‍ژادهای دیگر مقاومت بهتری دارند. اما بهترین راه حل برای کنترل استرس گرمایی ایجاد سایه در محل دامداری می باشد، خصوصاً در زمانی که این سایه در محل غذا خوری و آبخوری حیوان وجود داشته باشد حیوان در زمان خوردن غذا، کمتر آزار دیده و در نتیجه این منجربه افزایش میزان تولید می شود. ایجاد سایه و سایه بان در محل استراحت و غذاخوری حیوان باعث کاهش حداقل 30% از میزان استرس گرمایی وارد به حیوان می شود.
2-روش های کنترل استرس گرمایی برای بهبود وضعیت تولید مثلی حیوان:
در زمان مواجهه با استرس گرمایی میزان باروری دام کم می شود. این مسئله بدین دلیل است که در زمان استرس گرمایی دوره فحلی حیوان کوتاه شده و تشکیل فولیکول در این حالت در زمان های مختلف رخ می دهد. همچنین در زمانی که گاو دچار استرس گرمایی می باشد تشکیل رویان دچار مشکل می شود و در گزارش های مختلف آمده است که در حدود 60 تا 66% کاهش داشته است. همچنین اثرات منفی استرس گرمایی در درمای 440C در زمان قبل از تلقیح و400C بعد از تلقیح تشخیص داده شده است. از راه های مناسب برای جلوگیری از کاهش تولید مثل همان روش ایجاد سایه و همچنین خشک کردن محیط در زمان تلقیح مصنوعی می باشد که کمک شایانی به کنترل این وضعیت خواهد کرد. روش دیگری که در زمان استرس گرمایی،به منظور بهبود شاخص های تولید مثلی به کار می رود، همزمانی فحلی و ایجاد همزمانی در گاوها بوده که نشان داده شده است در تابستان در گاوهایی که بصورت همزمان فحلی شده اند و همزمان تلقیح شده اند نسبت به گاوهایی که جداگانه فحل یابی شده اند در صد موفقیت بیشتری در باروری داشته اند چون فحل یابی بصورت انفرادی در تابستان با کوتاه شدن دوره فحلی مشکل می باشد.
هر کدام از این تکنیکها و روشها، اثرات خاص خود را دارا بوده و با توجه به ارزش اقتصادی و شرایط موجود دامداران می توانند برای بهبود میزان تولید مثل و تولید شیر خود از آنها استفاده کنند
دکتر محمد رضا نیکان سرشت
دکتر آرش پارسای
یکی از عوامل افزایش شمار سلولهای بدنی بستر مورد استفاده و چگونگی مدیریت مواد بستر می باشد. محققان دانشگاه مینه سوتا این ارتباط مهم را در چهل و یکمین جلسه جامعه ملی ورم پستان آمریکا ارائه کردند. داده های مرکز بهبود تولید شیر و بهبود گله های آمریکا در مینه سوتا آشکار می کند که 35% تلیسه های شکم اول شیردهی خود را با شمار سلولهای بدنی بالای 200000 شروع می کنند. علاوه بر این 35% گاوهای مسن تر شمار سلولهای بدنی شیر آنها در ماه اول شیردهی افزایش می یابد .( بیش از 200000 )
برخی از مححققین دریافتند که بیشتر این نوع افزایش شمار سلولهای بدنی ناشی از عفونتهایی است که در دوهفته آخر قبل از خشکی یا طی 21 روز آخر خشکی و یا متعاقب خشک بودن دام حاصل میشود. در گاوهای مسن تر حدود 60% عفونتهای جدید پستانی در اوایل یا اواخر دوره خشکی اتفاق می افتد.بستری که گاوها و تلیسه ها در طی این دوران مهم در معرض آن میباشند در میزان ابتلا به عفونتهای جدید اهمیت بسیاری دارد.
محققان دریافتند که میکرو ارگانیسم های محیطی ( گرم منفی و برخی از استرپتوکوکسی ها ) همراه با استافیلوکوکوسها ی کواگولاز منفی به طور مکرر باعث عفونتهای پستانی می شوند. آنها همچنین دریافتند که جمعیت باکتریایی روی سرپستانک بسیار شبیه همان باکتریهایی می باشد که در مواد بستر است. بنابر این بسیار اهمیت دارد که جمعیت میکروبی بستر را به حد اقل برسانیم تا باکتریهایی که بین دو دوشش در روی سرپستانکها قرار می گیرند کاهش یابد.
نکته :در انتخاب نوع بستر و مدیریت آن دستورالعملهای زیر می تواند به شما کمک کند
* ماسه های تمیز و خشک مواد مغذی و رطوبت لازم برای رشد باکتریها را فراهم نمی کنند. بنابراین ماسه معمولا بستری می باشد که توسط محققین انتخاب می گردد. از آن جایی که بیشتر سامانه های کود نمی توانند برای ماسه سودمند واقع شوند؛ برخی از مواد آلی به جای ماسه استفاده می شود. اغلب آنها تراشه های چوب یا خاک اره می باشند. عموما کاج ، سرو و چوبهای نرم به خوبی بلوط و سایر چوبهای سخت رشد باکتریها را حمایت نمی کند.
* اندازه ذرات بستر اهمیت دارد . بسترهایی با اندازه بزرگ باعث رشد بیشتر باکتریها میشود. ذرات بسیار ریز نیز وارد سر پستانک و پستان شده و بالقوه مشکلات بیشتری را در کنترل تعداد باکتریهای سرپستانک ایجاد می کند. این امر مخصوصا اگر روشهای آمادگی پستان زیر سئوال باشد حقیقت دارد. از ضد عفونی سرپستانکها قبل از دوشش استفاده کنید تا تعداد باکتریهای محیطی کاهش یابد.
* بستر باید همواره تازه و تمیز باشد .بر اساس نیاز، بستر جدید اضافه نمایید( 0.45 تا 0.9 کیلوگرم بستر آلی روزانه به ازاء هر راس دام) و استال ها را هفتگی تمیزنمایید.( حداقل نیمه پشتی استال را تمیز نمایید). بسترهای تمیز را در قسمت جلویی استال قرار دهید و در خلال هفته بر اساس نیاز با شن کش آنها را به سمت عقب استال هدایت کنید. هنگامیکه گاوها بستر را به سمت عقب می رانند آنها از پاهای کثیف خود استفاده می کنند که می تواند به آسانی بستر را آلوده سازد.
* اگر از ماسه استفاده میشود آن را زیر و رو نکنید . زیرا هنگامیکه این کار را انجام می دهید ماسه های آلوده سطحی با ماسه های زیرین که تمیز هستند مخلوط شده و آنها را آلوده می کنند. اگر می خواهید از ماسه مجددا استفاده کنید حتما آنرا با آب بشویید . عمق ماسه بایستی حد اقل 15 سانتی متر باشد تا آسایش گاو تامین شود.
* به 3/1 انتهایی هر استال 0.9 کیلوگرم سنگ آهک هیدراته اضافه کنید. در بستر های آلی افزودن سنگ آهک هیدراته تنها برای حدود یک روز نرخ رشد باکتریها را کاهش می دهد . این کار باید در شرایط خاص و به عنوان یک روش کنترل باکتریایی مورد توجه قرار گیرد.
با دامپزشک و متخصص ترویجی یا سایر مشاوران گاوداری مشورت نمایید تا دستورالعملهای بیشتر و وسایلی که به شما کمک میکنند تا از ورم پستان جلوگیری کنید یا آن را کنترل نمایید در اختیار شما قرار دهند.