مدرسه در مزرعه روستای عزیزک جلسه هشتم

بسمه تعالی

 برنامه ترویجی مدرسه در مزرعه((ffs روستای عزیزک

مربوط به پروژه مدیریت جامع آب و خاک البرز

                                      جلسه هشتم            22/3/1387

مدرسه در مزرعه روستای عزیزک با حضور کارشناسان ناظر و مهندس سلیمانی در کنار مزرعه ء آقای شعبان تبار  آغاز شد.

مزرعه نشای تکخال و دوخال ایشان مورد بازدید قرارگرفت . پنجه دهی آن مناسب بود و بیش از 20 نفر از کشاورزان عزیزک  قسمتی از مزرعه خود را اختصاص به این نشا دادند که رضایت کامل داشتند.

کلا در زمینهایی که قوی باشد ( اصطلاح محلی: هره دارد  here ) نشا تکخال و دوخال بهترین جواب را می دهد.

تنهادر قسمتی از سطح مزرعه که از آب چاه استفاده می کرد زردی دیده می شود که ناشی از سردی آب و عدم رشد لازم بوته بود.

وسعت این منطقه ممکن است به بیش از 100  متر برسد.

در حالتی که جایگاه خزانه در زمین اصلی تیلر زده نشود و کود به آن داده نشود و نشا کاری انجام گردد. حالت زردی و عدم رشد

مطلوب نشاها کاملا مشخص است.

با حضور ناظرین و کشاورزان در آیش طلنارو مشاهده بیماری ژیبرلا در اکثر مزارعی که ضد عفونی بذر را  انجام نداده اند به کشاورزان در باره مشکلات این بیماری و بالطبع کاهش محصول توضیحاتی داده شد.

بیماری قارچی برنج که ایجاد ریشک در گره ها  و ارتفاع بالاتر ساقه ها از مزرعه ، زردی نشاها  از علایم تشخیص این بیماری در مزرعه است.

بهتر است از زمینهای آلوده به این بیماری بذر گیری نگرددو با کاهش کود ازته در سرک و خشکاندن تناوبی مزرعه و مصرف مناسب کود های ریز مغذی از شیوع این بیماری جلو گیری نمود.

با مسدود شدن بافت ماشوره ای داخل ساقه برنج در محل میانگرهء پایینی و عدم ورود اکسیژن و هوا به بافتهای

آن  ، این گیاه با تولید ریشک در میانگره های بالایی سعی در رفع مشکل تغذیه ای بدلیل مسدود بودن بافتهای داخلی

می کند. از علایم بسیار مشخص برای تشخیص این بیماری ،ارتفاع زیاد برخی از پنجه ها و وجود ریشه های سفید رنگ در محل میانگره های بالایی است

ضد عفونی بذر با سموم قارچکش مانند تیرام، بنومیل،کاربندازیم و...از ساده ترین روشهای مبارزه با این بیماری است.

باحضور در کنار مزرعه آقای مراد پورتقی که مزرعه خود را به طریقه نشا ماشینی در اختیار مهندسین برای آزمایش کود گوگرد و سولفات روی  قرار داده است و از رشد مطلوب و مناسب برنج همچنین پنجه دهی  آن  بسیار راضی بود  خواسته شد که میزان پنجه های تولیدی در مزرعه را بشمارد.

متوسط تولید پنجه 35 عدد بود که علاوه بر وضعیت سبزی بیشتر و رشد مطلوبتر زمین در کنار مزرعه شاهد بسیاری از کشاورزان را ترغیب به استفاده از این کود موثر و ضروری برنج کرده است.

روی از مهمترین عناصر ضروری برای گیاه برنج پس از نیتروژن ، فسفر و پتاس است. کمبود آن بیشتر در مزارعی که از کود های فسفاته بیشتر و خارج از نیاز گیاه  استفاده می کنند بروز می کند.

قهوه ای یکپارچه بودن پهنک برگ از علایم تشخیص آن در مزرعه است.

این کمبود در اکثر اراضی تحت نظارت کارشناسان و در بازدید های مزرعه دیده می شود که به تمامی کشاورزان شالیکار توصیه به مصرف روی می باشد.

بدلیل شرایط جوی مناسب و ابری و رطوبت بالای هوا گسترش بیماری بلاست همراه با هجوم لاروهای ساقه خوار بسیاری از شالیزار های این آیش را  آلوده نموده است. که باید نسبت به مبارزه با آن اقدام گردد.

اما برخی از مزارع بیماری بلاست بدون سمپاشی کاهش یافته است .

مهندس سلیمانی در پاسخ به پرسش اقای سید حسین پور گفت که در اراضی زود نشا با ورود برنج به فاز زایشی و افزایش توان مقاومت گیاه، بیماری بلاست قادر به خسارت شدید نمی باشد اما در زمان بالا آمدن خوشه باید مراقب بلاست خوشه بود.

رحیم یحیی نژاد کشاورز دیگر روستای عزیزک از رشد کم بوته های برنج و تاثیر برخی از بیماری ها مانند لکه قهوه ای و بلاست در

دو مزرعهء خود طارم پاکوتاه و طارم هاشمی پرسش کرد.

با حضور مهندس سلیمانی و کشاورزان  در کنار مزرعه ایشان و مشاهده مزرعه از مصرف کود های پایه و سرک سوال شد که ایشان فقط از کود فسفره آنهم به میزان زیاد و اوره در پایه استفاده کرده واز پتاس استفاده نکرده است.

یکی از دلایل بیماری لکه قهوه ای و بیماری آکاگاره عدم مصرف پتاس در جیره غذایی مزرعه است.

توصیه به بی آب کردن مزرعه است .

ترس کشاورزان از بی آب کردن مزرعه از مشکلات عمده ای است که اکثر کشاورزان شالیکار نسبت به انجام ان تردید دارند

آبیاری تناوبی زمین یکی از بهترین روشهای کاهش مصرف آب و تهویه زمین و خروج گازهای مضره و کاهش آفات  وبیماری های قارچی است.  

مزرعه اقای سید صالح اسد اللهی که از زردی شدید نشا های جعبه ای خود ناراضی بود و باتوصیه آقای مهندس شعبان تبار کارشناس ناظر برنج این روستا ایشان به میزان 100  گرم از کود تقویتی (درصد عناصر NPK=20 20 20) را در دو پمپ 20لیتری روی 270  

عدد از جعبه های نشا محلول پاشی نمود. که یکروزه موجب تغییر رنگ برنج و شادابی بوته گردید. که بلافاصله  اقدام به نشا نمود.

ایشان به همراه بسیاری از کشاورزان از مصرف کود های تقویتی و ریز مغذی قبل از نشا کاری بسیار راضی بوده و مهندس سلیمانی به رسم یادبود و استفاده این کشاورز جوان،  کتاب اصول بهزراعی برنج را به ایشان تقدیم کرد.

با توجه به عدم استفاده کشاورزان از کود های ریز مغذی از سالیان دور و کاهش این مواد در خاک و مسمومیت خاک بدلبل استفادهء غیر علمی از کود های اوره ء، فسفره و... کمبود این مواد در زمینهای زراعی کاملا مشخص است. استفاده از کود های کامل گرانوله خارجی که دارای مواد ریزمغذی نیز می باشند از بهترین راههای تامین این مواد است. محلول پاشی برگی یکی از ساده ترین و ارزانترین روشهای تاثیر سریع عناصر کم مصرف بر روی گیاه برنج است.

زمین آقای سید عباس سید حسین پور که اوره مصرفی ان در سطح یک هکتار کم بوده است و نشا ها از رشد مطلوب برخوردار نبوده اند مورد بازدید کشاورزان و کارشناسان قرار گرفت.

برای تاثیر سریع اوره پیشنهاد شد که 5/1 کیلو اوره را همراه با صابون محلول پاشی ( یک در هزار) در مزرعه محلول پاشی کند.

همچنین از 30 کیلو اوره و پتاس نیز در سطح  شش هزار متر از زمین خود استفاده نماید

زمین آقای پورتقی  در آیش روپشت((ROPESHTروستای عزیزک با مشکلی خاص مواجه شده است .

کوتولگی نشاها ، عدم پنجه دهی ، سوختگی و... که زمین ایشان را بدلیل شرایط خاص در کل آیش متمایز کرده است.

با توجه به مصرف همین نشاها در زمینی خارج از این آیش و رشد مطلوب آنها مشکل ویروسی یا بیماری نشاها رد گردید .

با مشاهده بوته ها و برگها که علایم کمبود شدید روی و پتاس را نشان می دهد .آقای مهندس سلیمانی از کشاورز دربارهء مصرف کود در زمین سوال کردند.ایشان  200  کیلو گرم کود فسفره را در 5000 متر زمین استفاده نموده است که بسیار بیشتر از میزان معمول بوده است . با پی بردن به این موضوع که ایشان در سه سال قبل  نیز  هر ساله 200 کیلو کود فسفره در زمین مصرف نموده است ،  مسمومیت خاک مزرعه ایشان  به دلیل مصرف بیش از اندازهء فسفر کاملا مشخص شد.

 

با توجه به اینکه یکی از مهمترین دلایل کمبود روی در مزرعه  مسمومیت و زیادی فسفر خاک است ، ایشان تا چندین سال ( 10 سال)

نباید از کود فسفره در مزرعه خود استفاده نماید. ضمن اینکه باید از کود روی در مزرعه خود به همراه کود های ریز مغذی استفاده نماید.

تهیه و تنظیم : محمد هادی قدمی کارشناس ناظر برنج روستای عزیزک

علف باغ در تغذیهءدام

علف باغ

 این علف در تغذیه نشخوارکنندگان وبه خصوص گاوها استفاده مى‏شود. این علف به علت داشتن رشته‏هاى طویل، نشخوار دام‏ها را زیاد مى‏کند. به علاوه در گاوهاى شیرى باعث بیشترشدن چربى شیر مى‏شود. البته این برای گاوهای شیری بهتر است تا گاوهای گوشتی زیرا گاوهای گوشتی به کنسانتره وابسته اند وگاوهای شیری به علوفه با رشته های طویل.به منظور جلوگیرى از خارج‏شدن سریع خوراک‏هاى آردى از شکمبه گاوهای گوشتی از این علوفه استفاده میشود. زیرا این علوفه با ذرات بلندی که دارد محیط یکنواخت شکمبه گاوهای پرواری را که پر از کنسانتره است دست کاری کرده وباعث دفع مدفوع می شود واز نفخ هم جلوگیری می کند. به همین دلیل توصیه می شود که به گاوهائی که مقادیر زیادی آرد گندم در کنسانتره خود می خورند از این علف بدهید.

مدرسه در مزرعه روستای عزیزک جلسه هفتم

بسمه تعالی

 برنامه ترویجی مدرسه در مزرعه((ffs روستای عزیزک

مربوط به پروژه مدیریت جامع آب و خاک البرز

                                      جلسه هفتم            8/3/1387

جلسه هفتم مدرسه در مزرعه روستای عزیزک با حضور  مهندس سلیمانی ،مهندس طبری و کارشناسان ناظر برنج

روستای عزیزک در مزرعه آقای قدیر سید حسین پور که با مشکل کرم برگخوار مواجه بود آغاز گردید . ایشان از

تعدد برگخوارها در مزرعه خود و آلودگی  بوته ها و از تصمیم خود در سمپاشی مزرعه صحبت کرد. مهندس طبری با اظهار به اینکه در  15 روز بعد از نشا ، برنج ایشان نیاز به سمپاشی نخواهد داشت . با توجه به ابری بودن هوا ، و اوج فعالیت برگخوار ها بهتر است کشاورز در زمین اقدام به از بین بردن بوته های الوده یا پنجه های آلوده به کرم کند. اصولا توصیه به سمپاشی علیه برگخوار برنج در خرداد ماه انجام نمی گیرد. کما اینکه آستانه ء اقتصادی خسارت برگخوار هنوز مشخص نشده است.

کرم برگخوار به آفتاب حساس است و با تابش آفتاب و گرمی هوا به طرف پایین گیاه حرکت کرده واز فعالیت خسارت زای ان کاسته شده و از بین میرود.

توضیح درباره کرم سبز برگخوار:

پروانه های ماده دارای رنگ روشن بوده و لکه های تیره رنگی در ابتدا ، وسط و انتهای بال جلویی آن وجود دارد لاروها دارای رنگ سبز علفی بوده ، شفیره ها سبز رنگ و به تدریج به رنگ قهوه ای در می آیند. این آفت

زمستان را به صورت شفیره در غلاف ، بقایای گیاهی و یا  روی خاک می گذرانند تخمها در اواخر اردیبهشت ماه در مدت 5 تا 6 روز تفریخ می شوند و با تا زدن رگبرگ اصلی ، رگبر گی که پهنک آن خورده شده است ، محفظه ای ایجاد می کند و در آنجا تبدیل به شفیره می شوند . لاروها در ساعات خنک روز و یا در هنگام شب از برگ ها تغذیه می کند به طوری که تمام پارانشیم برگ را خورده  و تنها یک رگبرگ باقی می گذارند. دوره شفیرگی در اردیبهشت ماه 4 تا 6 روز است .

معمولا کشاورزان برای مبارزه از سم کارباریل با فرمولاسیون 85%WP به میزان 2 تا 3کیلوگم د ر هکتار

                       استفاده می کنند. ( در برخی از شرایط با دز های 1 در هزار بخوبی کنترل می شوند)

      و نیز میتوان از سمپاش های 20 لیتری استفاده نمود که با فشار شدید آب موجب پارگی پوست برگخوار( که بسیار نازک و ظریف است)حتی در سنین بالا میشود. و جمعیت آن را کنترل می کند .

آقای مصطفی شیخ تبار کشاورزی است که در زمین شالیزاری خود مشکل عدم پنجه دهی مطلوب شالی را داشت و حتی ذکر می کند که نشا های زمین خود را ازخزانه اش که در زمینهای مرغوب ترگرفته است برای نشا به این زمین می آورد.

ایشان از پتاس و روی و حتی کود های ریز مغذی ( کود های مخصوص محلول پاشی روی ساقه و برگ  برنج که علاوه بر پتاس ، فسفر و اوره  دارای عناصر کم مصرف و ضروری  برنج می باشند مانند : آهن ، روی ، منگنز،

مولیبدن ، منیزیم و...) استفاده نمی کنند. البته برای  این زمین آزمون خاک نیز انجام نشده است.

توصیه به مصرف کود های فسفر و پتاس و روی  شده است زیرا یکی از دلایل مهم عدم پنجه زنی برنج نبودن این عناصر به میزان لازم در کنار عناصر ضروری دیگر است.

با نگاهی به مزرعه ء ایشان و مشاهده برگهای پایین که برنگ قهوه ای و در بعضی از بوته ها برنگ زرد دیده می شوند کاملا کمبود پتاس مشهود است.

با توضیح آقای مهندس سلیمانی بر ضرورت استفاده از پتاسیم در خاکهای زراعی ، آقای شیخ تبار مجاب به اسبفاده از این کود ها در برنامه تغذیه ای مزرعه خود شد.

کلرور پتاسیم کودی سریع الاثر است که بویژه در زمان سرک و همراه با  اوره نتایج مطلوبی بجای می گذارد.

 اما بهتر است که در زمینهایی که با مشکلات شوری آب و خاک مواجه اند از سولفات پتاسیم استفاده شود.

مناسب ترین زمان مصرف پتاسیم برای حداکثر جذب آن در سه مرحله

1 – زمان نشا کاری

2 – حد اکثر پنجه زنی

3-  زمان تشکیل خوشه در غلاف ( در این زمان نیز می توان از کود های میکرو یا ریز مغذی استفاده نمود )

با حضور در کنار زمین آقای سید رسول سید حسین پور و سید جلال میرسلیمانی نسبت به ضرورت استفاده از کود های گوگرد و سولفات روی توضیحاتی ارایه گردید.

مزرعه آقای سید رسول سید حسین پور نیز با مشکل تغذیه  ای مواجه بود و نیز بیماری جیبرلا .

بیماری جیبرلا نوعی بیماری قلرچی است که بافت داخلی ساقه برنج را مسدود می کند و مواد غدایی نمی تواند از راه ساقه به برگ و اندامهای گیاه برسد. و ساقه مجبور است از محل میانگره ای که مسدود است ریشکهایی زده

تا بتواند مواد غذایی را جذب نماید.

از علایم مشخصهء این بیماری در مزرعه ارتفاع بعضی از پنجه ها و وجود ریشه های نابجا در مین گرهء بالای ریشه اصلی است.

بهترین و آسان ترین راه پیشگیری از این بیماری قارچی ، ضدعفونی بذور برنج قبل از کاشت در خزانه اصلی با سموم قارچکش مانند : تیرام ، بنومیل و...

آقای ید ا.. یحیی نژاد کشاورز دیگر روستای عزیزک که در زمین خود از پتاس استفاده نمی کند.

دلیل ایشان اینست که در مزرعه ایشان از اردک استفاده می کند و کود ناشی از فضولات ای پرنده کفایت  می کند.

آقای مهندس سلیمانی با تمجید ایشان توصیه کردند که در زمین هایی که از اردک هم برای مبارزه با علفهای هرز و هم بعنوان کود مرغی استفاده می کنند ، اجبارا از پتاس استفاده نمایند . زیرا کود پرندگان دارای مقادیر پایین کود پتاسه است.

در بازدید از مزرعه آقای عباس سید حسین پور و نمونه برداری از سطح مزرعه توسط مهندس طبری لاروهای

پروانه تک نقطه ای برنج مشاهده شد .

مهندس طبری در رابطه با این آفت برگخوار که تفاوتهایی با کرم سبز برگخوار( نارنگا)  دارد، توضیحاتی به کشاورزان دادند.

علایم خسارت کرم سبز برگخوار برنج ( diffusa naranga) لارو تک نقطه ای برنج شبیه است اما از نظر رفتار ء تغذیه ای با هم تفاوت دارند. کرم سبز برگخوار فقط از پارانشیم برگ تغذیه می کند ولی تک نقطه ای از کل بوته برنج تغذیه می کند اعم از برگ و ساقه و حتی در زمان خوشه ، از خوشه و دانه.

رنگ بدن این پروانه قهوه ای خاکستری یا زرد خاکستری، بالهای رویی به رنگ خاکستری مایل به زرد تا قهوه ای روشن بوده و یک لکه کوچک سفید رنگ در روی آن کاملا مشخص است پروانه ها شب پرواز می باشد و تخم ها را به صورت دستجات 20  تا 80 عددی در محل چسبیدن برگ به  ساقه می گذارد .

لارو این آفت در روی ساقه های برنج قابل مشاهده هست و حتی تا پایان مرحله خوشه دهی نیز به فعالیت خود ادامه می دهد  بطوریکه از برگ و اندام های هوایی بوته برنج خصوصاً جوانه مرکزی تغذیه می کند و آنرا کاملاً از بین می برد. لاروهای کامل به رنگ سبز با نوار طولی در طرفین و یک نوار پشتی در وسط دیده می شود.

دوره نشو و نمای لارو به طور متوسط 30 تا 32 روز است این آفت از شاخ و برگ برنج تغذیه می نماید

و براثرتغذیه از حتی خود دانه موجب ریزش دانه می شود.

در مزرعه آقای سید حسین پور آقای مهندس طبری استفاده از سموم  بعلت  دلایل زیر توصیه نشد.

1-    تراکم در واحد سطح پایین بود

2-    لاروها سنین بالا هستند ( سن آخر)

3-    تغذیه را انجام دادند.( خسارت را زده اند.)

اگر جمعیت بالا و سن لارو پایین بود میتوانیم مبارزه شیمیایی انجام دهیم.

  مبارزه: چون شب پرواز است و نسبت به نور گرایش داردمی توان با استفاده از تله های نوری آنها را شکار

نمود . همچنین   پخش طعمه مسموم و یا گرد پاشی سوزانیـــدن و ازبین بردن علفهای هرزاطراف مزرعه در خرداد ماه و استفاده از سموم فسفره .

در ادامه با موافقت آقای سید حسین پور قرار شد در نیمی از زمین 1 هکتاری خود که بصورت ماشینی نشا شده است از کود های بیولوژیک نیتروکسین و بارور -2 استفاده نماید. که این مواد به میزان کافی در اختیار این کشاورز قرار داده شد. نیم دیگر بعنوان شاهد در کنار این زمین قرار دارد.

میزان سرک آن 50 گرم بارور – 2  و 2 لیتر نیتروکسین را در ظرفی ( ترجیحا 20 لیتری) مخلوط نموده و در مسیر آب ورودی به مزرعه مورد نظر قرار می دهند تا در سطح مزرعه پخش گردد.

هدف از این کار بررسی اثرات مصرف مواد بیولوژیک در مقابله با آفات و بیماری ها ست.

همچنین در مزرعه دیگری استفاده از  کود های بیولوژیک تریکو درمین و سوبتیلین نیز آزمایش خواهد شد.

کلاس ترویجی با غروب آفتاب و در ساعت  8:20 به اتمام رسید.

تهیه و تنظیم : مهندس محمد هادی قدمی

انتشار همزمان در سایت برنج ایران به نشانی:

www.berenge.com/Articles/ShowArticle.aspx?ArticleID=957