کشاورزی
کاری از کارشناسان ناظر برنج و دامپروری روستای عزیزککشاورزی
کاری از کارشناسان ناظر برنج و دامپروری روستای عزیزکمدرسه در مزرعه روستای عزیزک جلسه دهم
بسمه تعالی
برنامه ترویجی مدرسه در مزرعه((ffs روستای عزیزک
مربوط به پروژه مدیریت جامع آب و خاک البرز
جلسه دهم 5/4/1387
جلسه دهم مدرسه در مزرعه روستای عزیزک با حضور کشاورزان روستای عزیزک ، کارشناسان مرکز تحقیقات کشاورزی و کارشناسان ناظر برنج و اقای جهانگیر قدم پور کشاورز پیشرو روستای عربخیل در آیش طلنار این روستا برگزار گردید.
از آنجاییکه بسیاری از مزارع برنج با نزدیکی به فصل حداکثر رشد رویشی و زایشی نزدیک می شوند، مدیریت مبارزه و یا تعامل با آفات و بیماریها نقش مهمی در کاهش میزان خسارت عملکردی شالیزار را دارا می باشد.
آشنایی با انواع آفات و بیماری ها و تعیین آستانهء خسارت و بهترین نحوه مبارزه با آنها که هم از نظر اقتصادی فشار زیادی به کشاورز بدلیل قیمت بالای سموم وارد نسازد و هم بهترین اثر را در کنترل این عوامل مخرب زراعت برنج در مدیریت مزرعه ای بسیار اهمیت دارد.
بسیاری از سمپاشی ها در سطح مزارع میزان حداکثر تاثیر گذاری بر روی عوامل محدود کننده عملکرد را ندارد که ضرورت دارد کشاورزان با وسواس بیشتری به آن توجه نمایند.
ما به اتفاق کشاورزان با حضور در مزرعه به جمع آوری ساقه های آسیب دیده پرداختیم.
آقای مهندس رستمی چند نمونه از ساقه های آسیب دیده از قارچ های بیماریزا را به اتفاق عده ای از کشاورزان از سطح مزرعه جمع آوری نمود.
مهندس طبری چند نفر از کشاورزان را مسوول جمع آوری ساقه های آسیب دیده ( اعم از کرم زده و دارای عوامل بیماریزا یا غیر عادی) نمود.
بعد از مدتی با جمع اوری این نمونه ها یک به یک درباره علت وقوع ، چگونگی مدیریت مزرعه ای برای کاهش این خسارات و مبارزه با این عوامل بین کشاورزان به بحث گذاشته شد.
مهندس رستمی با تاکید بر سمپاشی بلاست خوشه با یکی از سموم توصیه شده مرحله اولیه بلاست را به کشاورزان نشان داد
مهندس رستمی نکات تازه ای را درنحوه تغذیه برنج و راههای کاهش این بیماری مهم بیان نمود
- کاربرد یکجای کود ازته به همراه کود های پتاسه مس تواند موجب تشدید این بیماری گردد
- مصرف پتاس آلودگی را تخفیف می دهد ولی مصرف زیاد آن در صورتیکه بوته ها مقدار زیادی ازت کسب کرده باشند ، سبب شدت بیماری میشود .
- بیماری همیشه با افزایش پتاس که مقدار زیادی ازت هم به آن اضافه شده ، شد ید می شود .علت این امر را مشا هده نموده اند که جوانه زدن اسپورها در قطره شبنم روی گیاهی که مقدار زیادی پتاس دریافت کرده ،تحریک شده است . گیا هچه هاییکه از خزانه های خشک به دست می آیند به بلاست حساس اند .زیرا در سلو لهای این نوع گیا هچه ها مقدار سیلیس کمتر است .
- میزان سیلیس خاک می تواند از عوامل کنترل کننده این بیماری و افزایش مقاومت گیاه به قارچ شود.
مرحله اولیه بلاست بصورت لکه هایی گرد و حالت مخملی و برنگ قهوه ای تیره است که در زمان بالا امدن 20 درصد خوشه های مزرعه می توان نسبت به سمپاشی اقدام نمود.
کاهش استفاده از کود های نیتروژنه بویژه کود اوره و همچنین استفاده مناسب از کود های پتاسه و کود های مکمل و ریزمغذی ، مبارزه بموقع با بلاست برگی نقش مهمی در افزایش مقاومت گیاه برنج و آسیب پذیری کمتر ان در مقابل قارچ عامل این بیماری است.
آقای رمضان پور اسماعیل کشاورز این آیش درباره مصرف تیلت و اینکه چرا برخی از کشاورزان از این نوع سم در اختلاط با سموم بلست استفاده می کنند سوال کرد.
مهندس رستمی نمونهء دارای بیماری شیت بلایت ( سوختگی غلاف برنج) را به کشاورزان نشان داد و قارچکش تیلت را برای مبارزه با این بیماری موثر دانست.
علائم بیماری سوختگی غلاف برنج:
لکه های بیضوی به رنگ سبزخاکستری است که این لکه ها وسعت می یابد. مرکز لکه ها سفید شده و حاشیه آنها قهوه ای است.روی این لکه ها اسکلرت قارچ تشکیل می شود که به سهولت جداشده و می افتد. درمحیط مرطوب میسیلیوم قارچ به شدت رشد کرده و سطح غلاف برگ را به صورت پوشش سفید رنگی در بر می گیرد.
در مزرعه لکه ها معمولا ابتدا وی غلاف برگ ها در نزدیک سطح آب مشاهده می شود و در شرایط مناسب در قسمتهای بالایی غلاف و حتی روی سطح برگ ایجاد می گردد.در صورت اتصال این لکه ها معمولا کل یک برگ خشک یا حتی کلیه برگ های بوته می میرند.
آقای رستمی نیاز به مصرف تیلت را برای مبارزه با این بیماری در برنج رقم طارم ( بیش از 70 در صد ایش طلنار اختصاص به کشت طارم دارد) ضروری ندانستو لی برای ارقام پرمحصول باید مواظب این بیماری بود تا از گسترش آن جلوگیری کرد.
برای مبارز علاوه بر تیلت به نسبت یک لیتر در هکتار می توان از رورال تی اس به نسبت یک کیلو در هزار و همچنین از بنومیل استفاده نمود.
مهندس طبری در پاسخ آقای سید حسین پور در باره سر سفیدی خوشه ها در مراحل اولیه بالا آمدن خوشه سوال کردنند.
ایشان علاوه بر دخیل نمودن عوامل بیماریزا و قارچی در کاهش مقا ومت گیاه به این بیماری، تغذیه تریپس ها ، ساقه خوار ها و سن ها را نیز در بروز این مشکلات دخیل دانست.
با جستجو در مزرعه نمونه ای سن در حال تغذیه از مایع شیری داخل دانه مشاهده گردید.
در بازدید از تله های فرمونی و به دام انداختن پروانه های نر ساقه خوار برنج در این تله ها ، آقای پور اسماعیل درباره زمان مبارزه با این افت در مزرعه خود سوال کردند. چگونه کشاورزی می تواند از زمان مبارزه آگاه شود.؟
مهندس طبری در پاسخ گفت. کشاورز باید از میزان بوته های الوده به ساقه خوار و درصد میزان تخم و لارو و شفیره در بازدید مزرعه ای آگاه باشد.
کلا آفت ساقه خوار دارای 4 مرحله در هر نسل شامل پروانه، تخم، لارو و شفیره میباشد. برای مبارزه با این آفت شناسائی حساسترین مرحله زندگی آفت برای استفاده از عامل از بین برنده آن بسیار مهم میباشد.
برای سمپاشی علیه این افت بایستی زمانی که حداکثر لاروهای ریز (لاروهای به اندازه دانه برنج) در شالیزار موجود میباشد، شناسائی کرده و زمان سمپاشی را اعلام کنیم
بهترین زمان مبارزه از طریق بیولوژی آفت و شکار پروانه ها (از طریق فانوس ، تله های فرمونی ) مشخص میشود که معمولا طول این دوره مبارزه در هر نسل 7 روز میباشد.زمان مناسب مبارزه شیمیائی معمولا حدود 14 روز بعد از پیک پوسته (50 % پوسته) در نسل اول و یا مجموع پوسته و شفیره بیشتراز 75 % باشد (در نسلهای بعدی ) میباشد
بر اساس فرمول پاتاک:
تعداد ساقه های آلوده تعداد کپه های آلوده
100 * ----------------------------- * -------------------------------
تعداد کل ساقه ها در بوته های آلوده تعداد کل کپه های نمونه گیری شده
اگر آلودگی مزرعه درنسل دوم بیش از 2 درصد بود، باید نسبت به سمپاشی مزرعه اقدام نمود.
اما در هر حالت باید کرم ها در نسل های پایین باشند تا سموم تاثیر خود را به جا بگذارند. ما توسط تله های فرمونی می توانیم حداکثر زمان پرواز را بدست آوریم تا تخم گذاری پروانه ها را برای بدست آوردن حد اکثر تاثیر گذاری بر روی گرم های سن اوا و دوم حدس بزنیم
مزرعه ء رقم خزر آقای سید حسین پور نمونه کاملی از مشکلات عدم رعایت اصول اولیه زراعت برنج را آشکار می کند.
مزرعه ئ 5/1 هکتاری ایشان با مشکل بیماری ژیبرلا مواجه است که در بازدید از این مزرعه خسارت 40 تا 50در صدی این بیماری بسیار عجیب به نظر می رسد.
برنج ایشان 60 روزه است و فرصت پنجه دهی دوباره وجود ندارد . مهندس رستمی با بیان مشکلات عدیده این بیماری برای ارقام مختلف برنج و خاصا برنج رقم خزر توصیه کرد برای کاستن از میزان خسارت نسبت به خشکاندن مزرعه و استفاده از کود پتاسه سریعا اقدام نماید
اشتباهات آقای سید حسین پور:
- تهیه بذر از زمین ناشناخته که از بیماری های ان آگاهی نداشت
- عدم مصرف کود های پتاسه و ریز مغذی ها در مدیریت تغذیه ای زمین
- عدم ضد عفونی بذر
این بیماری به سادگی قابل کنترل است.
ضد عفونی بذر با یکی از سموم قارچکش مانند بنومیل، کاربندازیم، رورال تی اس و... یکی از ساده ترین روشها ی مبارزه با این بیماری است.
تهیه بذر از منابع معتبر و شناخته شده نیز در رفع انواع الودگی های عوامل بیماریزای برنج در مزرعه موثر است.
تهیه و تنظیم:
مهندس محمد هادی قدمی
انتشار همزمان این گزارش در پایگاه اینترنتی برنج ایران به نشانی:
