راهنمای اجرای سیستم SRI در برنج

راهنمای اجرای سیستم SRI

چگونه محصول برنج رشد و عملکرد بهتری داشته باشد

مقدمه

سیستم افزایش تولید برنج یا SRI در حال حاضر به صدها کشاورز در ماداگسکار کمک کرده است تا عملکرد مزرعه خود را حداقل دو برابر نمایند . با مدیریت مناسب گیاه ، خاک و آب ، عملکرد می تواند به 6 ، 8 و حتی بیش از 10  تن در هکتار برسد .

در این کتابچه راهنما دیدگاه ها و اطلاعات اولیه فنی و کشاورزی شما با روشهایی که می تواند برخی فعالیتهای زراعی را بهبود دهد تلفیق می شود . بنا براین این اطلاعات آن بعنوان یک دستور العمل که می بایست بطور مرتب و پی در پی اجرا شوند نیست بلکه یک راهنما است تا کشاورزان خود روشای جدید  در بهبود زراعت برنج را ارزیابی و آزمون نمایند

• اگر این کتابچه و روشهای آن به شما کمک کرد ، امیدواریم که شما در عوض این ایده ها و معلومات را به دیگرکشاورزان نیز انتقال دهید تا تمامی کشاورزان و خانوار های زارع در ماداگاسکار بتوانند تولید بهتری داشته باشند .

روش  SRI با یک فلسفه ( تئوری ) اولیه آغاز می شود و آن این است که گیاه برنج یک موجود زنده است که ظرفیت رشد و تولید بالایی دارد . این ظرفیت در صورتی قابل حصول است که ما  بتوانیم شرایط ایده آل برای رشد آن را ایجد نمائیم . اگر ما بتوانیم به گیاه کمک کنیم تا بهتر رشد کند آن گیاه پاسخ ما را چند برابر بیشتر خواهد داد . ما نمی توانیم آن را ماشین کوچکی تصور کنیم که می بایست آنرا دستکاری و مجبور به انجام کاری کنیم که با طبیعت آن ناسازگار است .

• بعضی چیز هایی که بمدت صدها سال توسط کشاورزان ماداگاسکار و. سایر کشور های جهان اجرامی می شده است متاسفانه ظرفیت ( توانایی ) طبیعی این گیاه را کاهش داده است این سیستم جدید تولید برنج این روشهای سنتی را تغییر می دهد تا برای گیاه برنج امکانات بیشتری برای تولید ایجاد نماید .

• عملکردی که هر کشاورز بدست می آورد بستگی به عوامل متعددی دارد که از جمله می توان به انتقال به موقع و با احتیاط نشاء ها آماده سازی و مدیریت خاک در مزرعه ، کنترل سطح آب ، کیفیت خاک ، نوع واریته برنج و تناسب آن با شرایط موجود اشاره نمود .

• خرید نهادهای جدید( اعم از بذرهای جدید و یا کودهای شیمیایی ) برای کشاورزان و جهت دستیابی به عملکرد بالاتر ضرورتی ندارد . افزایش تولید قابل توجهی می تواند از طریق رعایت روشهای اداری بدست آید که ساختار متداول بسیا متفاوت است و از طریف آنها تعداد پنجه ها  و سیستم ریشه بسیا رگسترده تری ایجاد می شود و لذا مواد غذایی بیشتری از خاک جذب گیاه می شود .

• گیاه برنج در این روشها تعداد دانه بسیار بیشتری در هر خوشه تولید می کند افزایش تولید بدین شیوه همواره ممکن است اما استفاده از این ظرفیت مستلزم مدیریت مناسب گیاه ، خاک ، آب و مواد غذایی است .

چگونه SRI می تواند تولید و شرایط زندگی کشاورزانرا بهبود دهد ؟

یکی از اولین کشاورزانی که از روشهای SRI استفاده کرد هونوره راندر یا نا را سانا نام داشت . او همکاری با سازمان Tcfy Saina را در سال 1994 آغاز نمود و سطح زیر کشت او فقط 25/0 هکتار بود در سال اول عملکرد مزرعه وی 5، 9 تن در هکتار رسید در حالی عملکرد سال های یشین حدود 2 تا 3 تن بوده است . در سال بعد او سطح مزرعه تحت روشهای SRI را به میزان 25/1 هکتار افزایش داد و عملکرد وی حدود 95/10 تن در هکتار رسید که این امر باعث تشویق وی به افزایش سطح عملیات به 2 و سپس 4 هکتار گردید و در عین حال عملکرد وی نیز به 7/12 و 7/13 تن در هکتار افزایش یافت . در سال 99-1998 او 5 هکتار را تحت کشت به روشهای SRI قرار داد اما عملکرد وی حدود 7 تن در هکتار بود و دلیل این امر نیز بدی شرایط سال زراعی برای تمامی آن ناحیه بود .

در سال زراعی 2000-1999 این کشاورز 8 هکتار از اراضی خود را تحت روشهای SRI کشت نمود . و تا این زمان وضع اقتصاد وی بقدری خوب شده بود که توانست 9 هکتار زمین ( ابتدا بصورت اجاره و سپس خرید ) و سه خانه مسکونی که یکی از آنها در ناحیه مرکزی شهر ی خریداری نماید . البته کشاورزان چنین موفقیتهایی نداشتند و یا قادر به مدیریت اعمال روشها در سطوج وسیع نمی باشند . اما تجربه کشاورز مزبور نشان داد که روشهای SRI ظرفیت و امکان بهبود وضعیت کشاورزان را دارند .

ایده های اصلی ( مبانی )

سیستم افزایش تولید برنج SRI برخی از روشهای مهم در کمک به کشت برنج را برای دستیابی به ظرفیت واقعی آن رائه نموده است . این پتا نسیل در روشهای متداول نادیده گر فته می شود در اینجا این ایده ها و مبانی این روش را بیان می کنیم .

• کشاورزان  در ابتدا می بایست این ایده ها را درک نمایند . سپس آنا می بایست عملیات مشخصیرا انتخاب نموده و مورد ارزیابی قرار دهند که با شرایط آنها بیشتر ین ساز گاری را داشته و مفید است هر کشاورز می بایست یک آزمونگر بوده و یا تبدیل به یک آزمونگر شود .

روشهای SRI ساختار های گیاه برنج – اموری چون تراکم و تعداد ریشه ها و پنجه ها را از طریق عملیات برای ایسنکه گیاه بر نج تولید بیشتری داشته باشد می بایست :

• تعداد پنجه در هر بوته بیشتر شود

• از پنجه های تولید شده تعداد خوشه ( خوشه ها / گل آذین ) بیشتری باور شوند

• دانه های بیشتری از هر پنجه بارور تولید شود

• دانه های بزرگتری تولید شود

اگر بوته های برنج با فاصله بیشتری کشت شوند فضای بیشتری برای رشد خواهند داشت. بدین

 ترتیب نورآفتاب  و هوای بیشتری دریافت کرده و می توانند پنجه های بیشتری تولید کنند. بیشتر این پنجه ها بارور شده و دانه تولید می کنند . با ایجاد فضای بیشتر برای رشد ریشه های گیاه بزرگتر شده و بهتر قادر به جذب مواد غذایی از خاک هستند . این مسئله گیاه را قادر می سازد تا دانه های بیشتری تولید کند .

اگر چه ممکن است به نظر عجیب بیاید، اما با کشت تعدادکمتری بوته بر نج در یک محدوده معین و از طریق ایجاد فاصله بیشتر بین آنا می توان برنج بیشتری تولید کرد چرا که گیاه در این صورت سالمتر بوده و امکان بیشتری برای رشد دارد . کشت کمتر و برداشت بیشتر امری عجیب به نظر می رسد اما واقعیت  دارد .

برای اینکه رشد هوایی گیاه به خوبی صورت گیرد ، وجود سیستم ریشه مناسب و گسترده لازم است هدف روشهای SRIگسترش سیستم ریشه از یکسو و ایجاد پنجه هاو برگ و دانه ها ی بیشتر از سوی دیگر است .

کشت متراکم بوته های برنج باعث هدر رفتن بذرها می شود . هر بوته گیاه کوچکتر شده و تولید کمتری خواهد داشت . داشتن تعداد بوته  بیشتر در واحد سطح به انداره تعداد بوته کمتر اما پرتولید مفید نیست . همچنین انتقال نشاء های مسن تر نیز تلف کردن ظرفیت تولیدی گیاه است .

با استفاده از روشهای SRI شما می توانید به آسانی 50 پنجه در هر بوته تولید نمائید و بعضی کشاورزان با استفاده از این روشها حتی بیش از 100 پنجه در هر بوته  تولید نوده اند .

کشاورزان می توانند 200 دانه در هر پنجه بارور تولید کنند و حتی بعضی از بهترین کشاورزان این تعداد را به 400 دانه در هر پنجه رسانیده اند ، یک کشاورز سری لانکایی در یک پانیکل حدود 600 دانه تولید کرده است .

این یک معجزه نیست بلکه نتیجه مدیریت خوب گیاه ، خاک و آب است که در آن پتا نسیل ( ظرفیت ) گیاه برای تولید و رشد نمایان می شود .

چگونه می توان پنجه های بیشتری در یک گیاه تولید کرد ؟

یکی از مهمترین روشهای SRI انتقال نشاء های جوان به زمین اصلی است . این امر بان معنی است که نشاء ها را قبل از اینکه 15 روزه شوند و حتی در حدود 8 تا 10 روز ( زمانی که تنها یک ریشه اولیه و پنجه کوچک دو برگ بسیار کوچک دارند که از دانه برنج بیرون آمده است ) انتقال دهند . هنگامی که نشاء های مسن تر کشت می شوند ( مثلا 3،4، 5،یا 6 هفته ای ) آنه ا بخش زیادی از ظرفیت ( پتانسیل ) تولید پنجه خود را از دست می دهند .

• هنگامی که نشاء ها با تاخیر کشت می شند ، دچار صدمه زیادی خواهند شد . هنگامی که از زمین خزانه جدا می شوند ، می بایست در کمتر از نیم ساعت و تر جیحا ظرف 15 دقیقه به زمین اصلی انتقال داده شوند

• هنگامی که نشاء ها در زمین کاشته می شوند ، برای استقرار تدریجی در زمین اصلی انرژی زیادی صرف رشد دوباره ریشه می نمایند که این امر بر نمو بعدی آنها اثر منفی دارد .

انتقال نشاء ها در زمان مناسب ( زودتر از معمول ) و با احتیاط لازم کمک می کند تارشدآنها در زمین اصلی  بدون کاهش ظرفیت تولیدی آنها صورت گیرد . اما برای دستیابی به حدود بالاتر ظرفیت کارها ی بیشتری باید انجام شود بویژه افزایش توسعه سیسم ریشه ضروری است .

چگونه می توان سیستم ریشه قوی تری ایجاد نمود ؟

اولین نکته مهم در این زمینه ، کشت بوته ها بصورت مجزا و یکی یکی است . در حالی که بطور معمول بو ته های برنج ( نشاء ها ) در دست های 3 تا 4 یا بیشتر کاشته می شوند . هنگامی که چند بوته برنج با هم کاشته می شوند ، ریشه های آنها با هم رقابت می کنند . در این شرایط بوته های برنج می بایست با یکدیگر و  با علفهای هرز در زمینه مواد غذایی ، آب و نور رقابت نمایند .

بنا براین می بایست بوته ها با فاصله از یکدیگر کاشته شوند که این فاصله حداقل 25 سانتیمتر و تر جیحا در یک الگوی مربعی شکل است . این امر مبارزه با علفهای هرز را تسهیل نموده و در عین حال دسترسی بیشتری به نور و هوا برای گیاه ایجاد می کند .

هنگامی که بوته های برنج با فاصله از یکدیگر کشت می شوند ، گر شرایط خاک خوب باشد ریشه های آنها فضای کافی برای گسترش خواهد داشت بویژه که ریشه ها رقابتی با یکدیگر ندارند.

با ایجاد فضای بیشتر و کشت بوته های منفرد ، تعداد گیاه کمتری در مزرعه کشت می شود . در واقع ، تنها 10 تا 16 بوته در هر متر مربع بجای 50 تا 100 بوته کشت خواهد شد . بالاترین عملکرد بدست آمده در شرایط 4 بوته در هر متر مربع و به فاصله 50× 50 سانتی متر بوده  است و در این حالت هر بوته گیاه مانند یک در ختچه رشد می کند این گونه کشت  باعث کاهش مصرف بذر تا حد 100 کیلو گرم در هکتار و در عین حال افزایش عملکرد بدلیل افزایش بیشتر پنجه ها و دانه ها می شود .

کشت نشاء ها با فاصله و الگوی یکی از مشکلات اجرای روشهای SRI توسط کشاورزان است . برای این منظور دو روش اجرا شده است :

• کشاورزان طنا بهای در عرض مزرعه خود می کشند که فاصله آنها از یکدیگر 25 سانتی متر یا بیشتر است و بر روی طنا بهای نیز علامتهایی با فاصله 25 سانتی متر و بیشتر قرار گر فته است . و پس از نشاء هر ردیف ، طناب روی ردیف جدید قرارمی گیرد .

• نوعی ریک ( دندانه ای ) با فاصله دندانه های 25 سانتی متر یا بیشتر که بسادگی از چوب ساخته می شود این وسیله در عرض مزرعه روی زمین کشیده می شود و خطوطی با فاصله  مطلوب ایجاد می کند . انجام همین کار در طول مزرعه باعث ایجاد الگو های مر بعی شکل بروی زمین می شود .

روش اول بیشتر مورد پذیرش قرا ر گرفته است اما روش دوم سریعتر بوده و وقت کمتری از نیروی کار را صرف می کند .

یک عامل بسیار موثر در اندازه و سلامت ریشه ها چگونگی قرار دادن آنها در خاک هنگام نشاء کاری است .

• هنگامی که نشاء ها(و یا دسته ای از آنها ) بطور مستقیم در خاک زمین اصلی فرو می کنند نوک ریشه ها در امتداد سطح زمین قرار می گیرد . شکل نشای قرار گر فته در خاک شبیه حرف J است و در این حالت ریشه رو به بالا خم می شود .

• ریشه گیه برنج از نوک آن شروعبه رشد می کند اگر نوک ریشه به بالا باشد ، ریشه می بایست حالت خود را تغییر دهد و قبل از آغازرشد نوک آن رو به پایین قرار گیرد . این امر نیاز به صرف انرژی داشته و در این حالت که پس از انتقال نشاء است هنوز نشاء ضعیف می باشد بویژه که بر اثر تاخیر در انتقال ممکن است تا حدی تنش خشکی را هم تحمل کرده باشد .

• با استفاده از روشهای SRI نشاء ها را بطور مستقیم به زمین فرو نمی کند بلکه هر نشاء از پهلو بسیار ملایم و نزدیک به سطح ، بدرون خاک وارد می شود بدین تر تیب ریشه ها بطور افقی در خاک  مرطوب قرار می گیرند در این حالت شکل نشاء کشت شده بیشتر شبیه حرف L می شود تا حرف J.

• با این نحو نشاء کاری ، برای نوک ریشه آسانتر است که بدرون خاک وارد شود و گیاه انرژی کمتری برای شروع رشد نیاز دارد و می تواند سریعتر ریشه درون خاک و گسترش آن را آغاز نماید .

• یک انحراف عمده از فعالیتهای معمول در کشت برنج یک نوآوری با اهمیتی معادل انتقال نشاء های جوان رشد گیاه بر نج بدون غر قاب دائمی است . گیاه برنج بدون غر قاب دائمی است . گیاه برنج در طی مراحل رشد تنها نیاز به خاک مرطوب اما نه اشباع دارد در واقع ، مزرعه بایست گاهگاه حتی تا نقطه کراکینگ خشک شود . این درست بر خلاف چیزی است که اغلب افراد در مورد برنج اعتقاد دارند .

• یک کشف مهم SRI آن است که برنج یک گیاه آبزی نیست . اگر چه بر نج هنگامی که ریشه های آن بطور مداوم در آب قرار دارند می تواند زنده بماند و رشد کنند اما لزوما ایده آل این گیاه نیست برنج در شرایط زیر آب به اندازه وقتی که ریشه های آن مستقیما اکسیژن اجازه می دهند که از بالای سطح زمین به ریشه های آن مستقیما اکسیژن را از هوا جذب می کنند رشد نمی کند .

• گیاه بر نج که در شرایط غرقاب رشد می کند، با آن محیط سازگار می شود. در ریشه های آن محفظه های کوچ بنام (acrcnchyma ) بوجود می آیدکه به اکسیژن اجازه می دهند که از بالای سطح زمین به ریشه های برسد . و این شرایط ایده آلی برای رشد گیاه نیست . این پدیده در تداخل با انتقال مواد غذایی از خاک به پنجه و برگ های گیاه بوده و لذا موجب اختلال در آن می شود .

• با اجرای روشای SRI همچنین در یافته ایم که در دوره رشد ، خاک تنها می بایست مرطوب باشد یعنی زمانی که پنجه زنیو تولید برگ می کند و قبل از هنگامی که گلدهی آغاز  شود . در طی دوره اخیر ( گلدهی و تولید دانه ) گیاه بر نج می بایست در شرایط وجود یک لایه نازک آب ( 1تا 2 سانتی متر ) بروی سطح مزرعه قرار گیرد تا تشکیل دانه به خوبی صورت گیرد . حدود 25 روز قبل از برداشت ، مزرعه می بایست کاملا خشک شود .

 اگر مزارع برنج دائما در حالت غرقاب نگهداری  نشوند، علفهای هرز فرصت بیشتری برای رشد خواهند یافت بنا براین انجام وجین ضروری است .

• یک ماشین  وجین گر بسیار ساده، گاوآهن دوار است که بصورت دستی استفاده می شود به کشاوران امکان می دهد که بسرعت و سادگی با علفهای هرز مبارزه کنند این امر نیروی کار لازم برای وجین دستی را کاهش می دهد و نیز بدلیل بهم زدن و زیر رو کردن خاک باعث می شود که علفها قبل از جذب مواد غذایی از بین بروند و نیز دوباره مواد غذایی آنها به حاک برگردد

• این وجین اگر که دارای چرخ های دوار فلزی است ، قیمت چندانی ندارد ( قیمت تولید محلی آن حدود 5 دلار می باشد ) از آنجا که هر بار وجین می تواند حدود یک تن یا بیشتر افزایش محصول را سبب شود ، لذا انجام آن کاملا اقتصادی است .

• اولین وجین  می بایست حدود 10 روز پس از نشاءکاری انجام شود و حداقل یک وجین دیگر نیز باید در طی دو هفته اول انجام شود این  امر هم باعث از بین رفتن علفها و هم ورود هوای بیشتر به خاک برای استفاده توسط ریشه ها می شود .

• انجام یک یا دو وجین اضافی (3  تا 4 وجین کل ) قبل از ورود گیاه به مرحله گلدهی بازهم اکسیژن بیشتری به خاک می رساند . این امر خود مهمتر از بین بردن علفهای هرز باقی مانده است . انجام وجین بیشتر عملکرد را افزایش می دهد .

• بدلیل  اینکه کودهای شیمیایی غالبا در روستا ها و در زمان مورد نیاز در دسترس نیست ( و یا قیمت آنها بالا است ) در روش SRI پیشنهاد می شود که از کود حیوانی یا کمپوست استفاد شود .

• خاکی که به آن کمپوست یا کود حیوانی داده می شود ساختمان بهتری داشته و ریشه های گیاه براحتی درآن رشد می کنندکمپوست مواد غذایی خود را به تدریج آزاد می کند و لذا گیاهان به نحو بهتری از آنها استفاده می کنند .

• استفاده ازکمپوست و افزودن آن به خاک مزرعه نیاز به کار نسبتا زیادی دارد اما تجربیات نشان می دهند که این ار سرمایه گذاری خوبی برای کشاورزان است چرا که بهبود کیفیت خاک و در نتیجه رشد بهتر ریشه ها و عملکرد بهتر می شود .افزودن کودهای شیمیایی نیز البته باعث افزایش عملکرد می شود اما کود شیمیایی به خوبی مواد آلی نیست

مطالب ذکر شده ، مبانی اصلی روشهای تغییر در سیستم تولید برنج هستند هنگامی که افراد درک کنند که چگونه گیاه پنجه های بیشتری تولید می کنند و یا چگونه سیستم بزرگتری بوجود می آورد ، نتیجه طبیعی آن افزایش تولید مزرعه می باشد .

تکنیک ها

با درک ظرفیت (پتانسیل) تولیدی قابل حصول برنج و ایده هایی که بعنوان مبنای استراتژی افزایش قابلیت تولیدی آن هستند، ارائه تکنیک های ویژه ای نیز مفهوم پیدا می کند همانگونه که قبلا اشاره کردیم ، این تکنیک ها نبایستی بطور کامل و بصورت یک بسته تکنولوژیکی اجرا شوند . بلکه کشاورزان می بایست همواره اصول ذکر شده مانند موارد زیر را مورد نظرقرار دهند :

• به نشاء های کوچک  کمک کنیم که به ظرفیت ( پتانسیل ) بالای خود دست پیدا کنند . این کار از طریق برداشت آنها در زمان جوانی ( 8 تا 15 روز )، انتقال سریع و استقرار آنها در زمین اصلی به قفرم ذکر شده ( شکل حر ف ال ) ممکن می شود .

• خاک باید به نحوی آماده کنیم که مواد غذایی کافی داشته وهوای کافی نیر به آن برسد فعالیتهای مدیریت خاک در سیستم SRI ( شامل عدم غر قاب کردن ، اسفاده از کمپوست ) به میکروارگانیسم ها کمک می کند که نیتروژن بیشتری برا ی گیاه فراهم نمایند و نیز از طریق اکسیژن  مورد نیاز ریشه ها به آنها می رسد .

• از رقابت بین ریشه های برنج جلو گیری کنیم به نحوی که هر یک بتوانند به خوبی رشد کنند بدین ترتیب می توانند دسترسی خوبی به هوا ، آفتاب ، مواد غذایی و آب داشته باشند

آماده سازی خزانه و تولید نشاء

کارشناسان این سیستم تاکید می کنند که خزانه برنج بعنوان یک مینیاتور از مزرعه اصلی ( که آنرا غرقاب نمایند ) نیست بلکه بیشتر شبیه باغ است که در آن خاک می بایست مرطوب و نه اشباع رطوبتی باشد. در صورتی که بارندگی کافی نباشد ، آبیاری دستی کافی است در سیستم SRI

خزانه بسیار کوچک است . مراحل زیر برای تهیه یک بستر خشک ( خشک در مفهوم ذکر شده در این سیستم ) برای تولید نشاء توصیه می شود :

- بذرهای برنج می بایست ابتدا در آب با دمای معمولی بمدت 24 ساعت خیسانیده شوند . بذرهایی که نامناسب بوده و یا شناور مانده اند می بایست حذف شوند .

- سپس بذرها را در یک کیسه ریخته و در یک مکان گرم قرار می دهند بذرها  در همین حالت بمدت 24 ساعت قرار گیرند تا گرم بمانند .

- محل خزانه ( بستر بذر ) می بایست حتی الامکان نزدیک به مزرعه انتخاب شود تا حداقل زمان برای انتقال آنها صرف شود .

- خاک خزانه می بایست با کمپوست به نسبت 100 کیلو گرم در هر 100 متر مربع خزانه مخلوط شود قبل از ریخ ت بذرها ، یک لایه نازک از خاک سیاه کمپوست کاملا رسیده بروی خزانه ریخته شود تا بذرها مواد غذایی کاملی برای رشد داشته باشند .

- مرحله بعد ، پخش کردن بذر ها ی آماده شده به میزان 200گرم در هر 3 متر مربع و سپس پوشاندن بذرها با لایه نازک خاک است .

- آبیاری بستر بذر ها در غروب هر روز به میزانی که خاک رطوبت متوسطی داشته باشند خاک نبایستی اشباع رطوبتی شده و یا دائما مرطوب  باشد. اگر بارندگی صورت گیرد معمولا نیاز به آبیاری روزانه نیست . میزان آبیاری بستگی به این دارد که خاک چگونه خشک  می شود .

- انتقال نشاءها می بایست زمانی صوت گیرد که آنها فقط دو برگ دارند ( و قبل از اینکه برگهای بیشتری ظاهر شود .) در این مرحله معمولا نشاء ها بین 8 تا 15 روزه هستند .

- تمام بذرها نبایستی همزمان کاشته شوند . بلکه بهتر آن است که هر گروه از نشاهایی که در مرحله مناسب هستند بلافاصله کاشته شوند . بدین ترتیب تمام نشاء های برده شده به زمین اصلی در یک دامنه سنی 8 تا 12 روزه بوده و مزرعه یکدست خواهد بود .

اجرای سیستم SRL در مزرعه

آماده سازی زمین

برداشت نشاء از خزانه

کاشت نشاء ها

کنترل آب

وجین

کنترل آفات و بیماری ها

مدیریت پس از گلدهی

برداشت

آزمون توسط کشاورزان

برآورد نیروی کار

کشت برنج به شیوه SRI در مازندران

از گذشته های دوردر مازندران و شاید سایر نقاط برنجکاری ایران در زمان هایی که به هر دلیلی نشاء بقدرکافی فراهم نبوده است . کشاورزان بالاجبار بصورت تک خال یا دو خال نشاء می کردند . عموما این روش از روش های معمول (چند نشایی) عملکرد بیشتری داشته است .  ولی چرا کشاورزان با توجه  به این موضوع اقدام به اینکار در سال های بعد ننمی کردند کاملا مشخص است ، زیرا در زمانئهای گذشته که کشاورزان این روش را عملا تجربه می کردند مشکلی داشتند به نام کنترل علف های هرز، قبل از اینکه مصرف علف کش ها ، متداول گردد کنترل علف های هرز از مشکل تر ین و سخت  ترین کار ، کشت بوده است . مزرعه ای که بصورت تک خال یا دو خال نشاء شده بود آنچنان علف هرز روئیده می شد که مدیریت یا کنترل آن بسیارمشکل و در دسر ساز می شد لذا کشاورزان در سال بعد اقدام به کشت چند نشانی می کردند و مرعه را همواره پر آب نگاه می داشتند تا درکنترل علف های هرز موفق باشند

. اما اکنون که کنترل علف های هرز با استفاده از علف کش ها بمراتب خیلی راحت تر از گذشته شده است . ضرورت دارد ، با استفاده از تجربیات گذشته و تجربیات سالهای اخیر  در مازندران و تجربیت بین المللی SRI کشت تک نشایی یا دو نشایی چه با دست و چه با ماشین گسترش یابد در چهار سال اخیر روش SRI در تقاط مختلف استان در سطوح محدود و حتی در سطوح وسیع توسط کشاورزان و کار شناسان بمرحله اجرا در آمده ، که نتیجه بسیار موفقیت آمیزی در افزایش عملکرد داشته است

. در زمین هایی که کنترل آب مشکل است خصوصا در اراضی پایین دست  از نشاء بلندتری ( نشاهای معمولی یا نشایی که کمی کوچکتر از معمول هستند ) با 2 خال نشاء کرد . یادآوری می گردد که بلافاصله پس از کندن ، نشاء باید به مزرعه منتقل و نشاء گردد .

برای تک خال در حدود 8-6 کیلوگرم و در 2 خال 16-12 کیلوگرم بذر در هکتار مورد نیاز است هر کیلو گرم بذر را باید در 12-15 متر مربع خزانه مفید بذر پاشی نمود ، مساحت خزانه در تک خال حداکثر 120 و در دوخال حداکثر 240 متر مربع می باشد . شرایط خزانه گیری ، جوانه دار کردن ، بذر پاشی و پرورش نشاء در خزانه بروش معمول می باشد ولی بهتر است در بستر خزانه از کود مرغی یا دامی پوسیده یا کود سبز استفاده نمود . در زمین اصلی می توان از کودهای شیمیایی به روال معمول استفاده کرد

. در صورت استفاده از کود مرغی در حد 5 تن  و یا کود دامی در حدود 10 تن در هکتار کفایت می کند. در صورت نیاز و عدم کفایت می توان از کودهای شیمیایی بهره  گرفت . برای کنترل بهتر علف های هرز پیشنهاد می شود از دو نوع علف کش بعنوان مثال در حال حاضر از دو علف کش بوتاکلر + ریفیت (3-2 لیتر بوتاکلر + 5،1 لیتر ریفیت) در هر هکتار استفاده کرد . علف کش  بهتر است 3 تا 4 روز قبل از نشاء مصرف گردد . در موقع نشاء مزرعه بدون آب بوده و بعد از 5-6 ساعت شروع به آبیاری گردد و 3 تا 4 روز مزرعه آب داشته سپس 3 تا 4 روز مزره بدون آب گردد . این روش آبیاری ینی 3 تا 4 روز مزرعه کم آب و 3 تا 4 روز دیگر بدون آب تا موقع گل دهی ادامه یابد و در موقع گل دهی یا سر کشیدن چند روزی مزرعه آب داشته باشد. سپس آبیاری متناوب تا نزدیک برداشت ادامه یابد .

توضیح اینکه تک خال یعنی بوته و دو خال یعنی دو بوته می باشد .

سیستم افزایش تولید برنج یا SRI  برای اولین بار در مرکز ترویج و توسعه تکنولوژی هراز توسط  کارشناسان و محققین برنج اجرا ء شد  و در حال گسترش می باشد.

منبع : سایت برنج
www.berenge.com